Genezen van kanker: het leven lacht oud-NEC’er Frans Paymans eindelijk weer toe
WIJCHEN – Gestrande huwelijken, financiële tegenslagen en kanker. Het zat Frans Paymans (60) ongekend tegen in zijn leven. In zijn biografie schrijft de oud-profvoetballer van NEC de donkere jaren van zich af. Ook dé wedstrijd tegen FC Barcelona, die hij miste omdat hij vastzat in de DDR. Nu lacht het leven hem weer toe.
,,Ik ben nog niet klaar met mijn leven. Niet klaar om in dezelfde donkerte te verdwijnen als waar ik vandaan kom.” Het zijn de woorden van Frans Paymans als hij in oktober 2016 doodziek in het Radboud Ziekenhuis ligt.
Hij klampt zich vast aan het laatste restje hoop dat hem kan genezen van de tweede keer lymfklierkanker: een stamceltransplantatie van een 21-jarige donor uit Amerika. De in Vught opgegroeide Paymans komt er, mede door een ijzeren wil, doorheen. Ook als zijn lichaam de stamcellen dreigt af te stoten en hij de dood in ogen kijkt.
Ik ben nog niet klaar met mijn leven, niet klaar om in dezelfde donkerte te verdwijnen als waar ik vandaan kom.
Met dat in zijn achterhoofd zit hij in de zomer van 2019 op een Noorse berg te filosoferen met zijn vrouw Dorothé, die hem het leven in een ander licht liet zien. Paymans is aardig opgeknapt. Hij praat over zijn voetbalcarrière, zijn gestrande huwelijken, financiële ellende en meer. ,,Ik heb dertig jaar alles opgekropt. We moeten het verhaal vertellen”, zegt hij. Dorothé: ,,Hij kon nergens over praten, maar ik zag aan Frans dat hij wél iets wilde zeggen.”
Krakende DDR-radio
Dat doet hij in zijn biografie Het is een wedstrijd, die hij zelf uitbracht en waarvan de opbrengst naar goede doelen gaat. Het boek is een verwijzing ook naar zijn verleden als voetballer bij NEC, waar hij in de jaren ’80 en ’90 een cultheld werd. Hij scoorde 33 keer in 233 duels, maar is vooral bekend van het duel dat hij niet speelde. Als Nijmegen in 1983 uitloopt voor het Europa Cup-duel tussen NEC en FC Barcelona zit Paymans vast in de DDR. Hij volgt dé wedstrijd achter een formicatafeltje in een gehucht bij Leipzig via een krakende radioverbinding.
Hoe het zo ver kwam? Één jaar eerder was Paymans voor de lerarenopleiding, hij had Duits als bijvak, op excursie in de DDR en werd hij verliefd op receptioniste Tanja. Ze wakkeren de liefde verder aan door elkaar te schrijven.
Geschaduwd in de DDR?
Paymans raakt in het begin van het seizoen 1983-1984 geblesseerd bij NEC en vraagt de club of hij de 23ste verjaardag van zijn lief in de DDR mag vieren. Het beschermde dorpse jongetje uit Vught pakt zijn spullen en rijdt zo de DDR in. Hij komt er alleen niet uit, er ontbreekt een stempel in zijn papieren waardoor hij drie maanden ‘vast’ zit. ,,Mijn vader, moeder, NEC: ze wisten niet waar ik was. Je had geen internet, bellen was ook lastig. Ik kijk nu soms series op Netflix uit die tijd. Het was best link, mensen werden geschaduwd. Ik was heel erg naïef”, weet Paymans nu.
Hij krijgt contact met zijn vader, eigenaar van slijterij de Gouden Ton in Vught. Televisiepresentator Willem Leonard Brugsma is een vaste klant en regelt dat Paymans naar huis kan. ,,Had ik toen maar Engels in plaats van Duits gekozen”, zegt Paymans nu met een grijns.
‘Getrunken oder Medikamente genommen?’
Paymans beschrijft in zijn boek de zoveelste poging om zijn papieren in orde te krijgen om zo de DDR weer te kunnen verlaten. Zo moet de conversatie met de agente op het lokale politiekantoor zijn gegaan:
‘Sag es einfach.’
‘Ja, guten Tag, ich bin Frans Paymans. Meine Papiere müssen erneuert werden.’
Ik schoof de papieren naar haar toe. Ze pakte ze aan alsof het mijn vuile onderbroeken waren die ik met de remsporen naar boven onder het loket door naar haar toe had geschoven.
‘Ein Stempel fehlt. Diese Papiere sind nicht in Ordnung.’
‘Ich weiß’, riep ik enthousiaster dan de bedoeling was. ‘Deshalb bin ich hier! Ich brauche einen Stempel.’
‘Sie müssen warten!’
‘Entschuldigung, aber ich habe schon eine Weile gewartet.’
‘Sie müssen warten!’
‘Hier ist die Sache: ich bin ein NEC-Spieler.’
‘Ein was?’
‘Ein Fußballspieler von NEC.’
‘Niemals von gehört.’
‘Das ist ein Fußballverein aus den Niederlanden. In zwei Wochen werden wir gegen Barcelona spielen. Ich…’
Ze keek me toen met een schuin hoofd aan.
‘Haben Sie getrunken oder Medikamente genommen?’
Mislukt café-avontuur
Hij trouwt wel met Tanja, maar het is geen goede keuze. Net zoals dat het niet handig was om een café, Het Klaverblad in Vught, over te nemen en zelf de beste klant te worden. Ook zijn tweede huwelijk met de zus van Tanja, Gaby, houdt geen stand. ,,Dat was hetzelfde als met het café, ik had er nooit aan moeten beginnen.” Ze waren eigenlijk ook al uit elkaar, maar Gaby belde vanuit Duitsland: ‘Ich bin schwanger von dir.’ Paymans zei ‘schön’, en nam zijn verantwoordelijkheid. Ze trouwden, kregen een dochter (Cassandra) en later zoon Gino.
‘Brabants boertje’
Ondertussen voetbalde Paymans bij NEC. Via Zwaluw en TOP sprong hij in het oog van de profclub en brak hij in 1983 door. Bij zijn debuut, nota bene tegen Vitesse, ging hij in de fout en haalde trainer Pim van de Meent hem al na twintig minuten van het veld. Zo’n beetje het begin van de donkere jaren, na een warme jeugd in Vught. ,,Ik kon niet tegen die grote bek van Van de Meent. Hij zette me neer als een Brabants boertje dat er niks van kon.”
Het achtervolgt Paymans jaren, hij stopte zijn voetbalherinneringen in een witte doos die hij nooit open durfde te maken. Te veel narigheid, ook al omdat hij tussendoor te maken kreeg met financiële problemen en pijnlijke ontslagen door achterbakse collega’s. Toen hij aan zijn boek begon ging de doos open. En wat bleek? Het viel best mee. Van de Meent gaf hem veel speeltijd en was in de krant geregeld positief. ,,Hij was voor mij altijd een boeman, in mijn gedachten is dat steeds groter geworden. Dat ik die doos opende, was echt een openbaring.”
Paymans heeft sowieso leren relativeren, al helemaal sinds hij Dorothé leerde kennen. Ze stond hem bij aan zien ziekbed en leerde hem weer te genieten. Dat doet hij nu, als teamleider van een onderwijsgroep in Druten, maar vooral ook met Dorothé en zijn kinderen. En zo kwam er toch nog licht aan het einde van die donkere tunnel.
Persoonlijk verhaal van Frans
Mijn naam is Frans Paymans, ik speelde in de jaren 80-90 profvoetbal, waarvan de meeste jaren bij NEC.
Het jaar 2020 ging vooral over gezondheid en corona. Dat heeft voor velen van ons heel veel extra inspanningen gevergd. Gezondheid daar weet ik alles van. Ik werd gevloerd door kanker. Genas, maar de ziekte keerde in 2016 terug.
Ik kan het gelukkig navertellen en dat heb ik gedaan door mijn biografie uit te brengen. Centraal staat hierin mijn tweede ziekteproces. Mijn redding was het ontvangen van donorstamcellen. Ik heb geluk gehad dat er een match was tussen mij en de stamcellen van de donor. Dankzij MATCHIS is die donor uiteindelijk in Amerika gevonden. De titel van de biografie; “Het is een wedstrijd” is passend voor mijn hele leven. Want ook mijn leven en mijn voetbalcarrière speelt een belangrijke rol in de biografie. Met de opbrengst van de verkoop steun ik de goede doelen MATCHIS en KWF.
Maar het gaat niet alleen om de opbrengst. De aandacht voor met name MATCHIS is voor vele mensen met kanker van levensbelang. Zij zoeken namelijk stamceldonoren.
Zo’n stamceltransplantatie wordt steeds vaker uitgevoerd. Een stamcel is veel ingewikkelder dan een bloedgroep want er zijn heel veel verschillen in stamcellen. Voor een stamceltransplantatie is daarom een donor nodig die dezelfde samenstelling van stamcellen heeft als de zieke. Die ‘match’’ tussen donor en zieke doet MATCHIS. Zij werven donoren en beheren een wereldwijde donordatabase.
In Nederland is er nog steeds een groot tekort aan donoren. Daarom is de aandacht voor en de steun aan dit goede doel, stichting MATCHIS van enorm groot belang. Zodat meer jonge mensen zich opgeven als donor en daarmee een leven redden.
Om u een preview van de biografie ‘’Het is een wedstrijd’’ te geven heb ik in de bijlage een fragment uit mijn boek toegevoegd.
Ik heb inmiddels al een aantal mooie recensies van bekende Nederlanders zoals Fons de Poel en Jochem van Gelder mogen ontvangen. Ook heeft Johan Derksen tijdens de uitzending van Veronica Inside ook zeer welkome en passende aandacht besteed aan mijn boek. Voor verdere informatie stuur ik bijgaand het persbericht dat eerder deze maand is verstuurd.
Ik hoop dat u, net als veel andere organisaties, ook enthousiast wordt over mijn actie. Misschien wilt u overwegen om bijvoorbeeld alle medewerkers voor de kerstdagen een exemplaar van mijn boek te laten toekomen. Of uw sponsoren en supporters op het boek te wijzen. Daarmee steunt u niet alleen deze goede doelen, die voor mij van onschatbare waarde zijn geweest, maar vraagt u ook aandacht voor deze ziekte en het tekort aan stamceldonoren.
Met vriendelijke sportgroeten,
Frans Paymans